Pogórzański krajobraz kulturowy. Projekt "365 nocy".

Nr 177

Jeżeli chcemy zrozumieć pojęcie pogórzańskiego krajobrazu kulturowego, należy sięgnąć do definicji ogólnej.

"ogół obiektów i cech fizycznych, obserwowalne wzrokowo wyrażenie kultury ludzkiej na powierzchni Ziemi, łączący elementy środowiska przyrodniczego i kulturowego. Krajobraz kulturowy jest wynikiem przekształcania krajobrazu naturalnego przez grupę lub kilka grup kulturowych i nakładania zróżnicowanych elementów kulturowych różnego wieku na tę samą rzeźbę terenu. Przestrzeń przyrodnicza, która znajduje się w sferze oddziaływań człowieka przyjmuje formę kulturową, wyrażoną w postaci krajobrazu kulturowego. Krajobraz ten można rozumieć jako antropogenicznie ukształtowany fragment przestrzeni geograficznej, powstały w wyniku zespolenia oddziaływań środowiskowych i kulturowych, tworzących specyficzną strukturę, objawiającą się regionalną odrębnością, postrzeganą jako swoistą fizjonomię (Myga-Piątek, 2001, Nita, Myga-Piątek, 2006)."

Mówiąc prościej - krajobrazem kulturowym jest obszar geograficzny, na który wpływ miała kultura ludzka. Łączy on środowisko naturalne z działaniami człowieka.

W takowy krajobraz kulturowy Pogórzy Karpackich wpisują się w szczególności pola uprawne, pastwiska, ugory, rozmieszczenie wsi i przysiółków, miasteczka galicyjskie itd. Na tworzenie się go wpływ miało ukształtowanie terenu (wzniesienia dochodzące do ok. 550 m n.p.m.), osadnictwo w pobliżu rzek i potoków (dostęp do wody), gospodarka folwarczna, parcelacja dworska czy też związki kulturowe (przywiązanie do ziemi). W związku z tym wytworzyła się w okolicy wyjątkowa szachownica pól i duże rozproszenie gospodarstw.

W krajobraz kulturowy Pogórzy Karpackich pięknie wpisują się widoczne na fotografii kopy siana, które stawiano w celu wysuszenia skoszonej wcześniej trawy. Przydawała się ona w hodowli zwierząt, później służąc również jako nawóz.